Język i komunikacja w praktyce prawniczej
Termin:
1 paź 2024 - 4 cze 2025
Miejsce:
Poznań
Czas trwania:
120 godz.
Prowadzący:
Kierownik Studiów
prof. dr hab. Marek Smolak
Pozostałe terminy:
Organizator
Opis i cele
Język to podstawowe narzędzie w pracy prawników i wspierających ich profesjonalistów, dlatego biegłość w interpretowaniu przepisów prawa oraz zdolność jasnego i precyzyjnego wyrażania myśli są kluczowe dla skuteczności i efektywności komunikacji, której są uczestnikami. Głównym celem studiów jest pogłębienie tych fundamentalnych umiejętności oraz wzmocnienie potrzebnej do tego wiedzy. By cel ten osiągnąć, opracowaliśmy unikalny program łączący dwa podejścia. Pierwsze, „od prawa do języka i komunikacji”, skupia się na aktualnych problemach, metodach i narzędziach wykładni prawa. Drugie, „od języka i komunikacji do prawa”, na doskonaleniu komunikacji opartej między innymi na koncepcjach prostego języka i legal design.
Studia mają charakter praktyczny, dając przy tym możliwość wyboru części zajęć zgodnie z własnymi zainteresowaniami i potrzebami Słuchaczy.
Charakterystyka uczestników
Uczestnikami studiów mogą zostać:
- sędziowie, prokuratorzy;
- adwokaci, radcowie prawni;
- rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi, notariusze, komornicy;
- biegli sądowi;
- asesorzy: sądowi, prokuratorscy, notarialni, komorniczy;
- osoby odbywające aplikację przygotowującą do jednego z publicznych lub wolnych zawodów prawniczych;
- urzędnicy: sądów, prokuratury, organów administracji;
- tłumacze;
- inne osoby posiadające tytuł magistra: prawa, innego kierunku z zakresu nauk społecznych lub kierunku filologicznego.
Program
Semestr I
- Współczesne spory o wykładnię
- Prawnicza praktyka interpretacyjna: metody (techniki) i problemy
- Wartości (zasady) prawne: formułowanie, odczytywanie, aplikacja
- Teksty prawne, urzędowe i prawnicze: gramatyka, semantyka, pragmatyka
- Korpusy językowe w pracy prawnika. Językoznawca jako biegły sądowy
- Komunikacja międzykulturowa. Język w perspektywie komunikacyjno-kulturowej
Semestr II
- Wykładnia oraz bezpośrednie stosowanie Konstytucji, prawa międzynarodowego i unijnego
- Wybrane problemy wykładni w różnych gałęziach prawa
- Język uzasadnień tekstów urzędowych i prawniczych: pism, opinii, decyzji stosowania prawa
- Koncepcje prostego języka (plain language) i projektowania prawa (legal design)
- Fakultety:
- Język sali sądowej
- Onomastyka i prawo
- Zagadnienia językowe i komunikacyjne w aktach stosowania prawa
- Zagadnienia językowe i komunikacyjne w pismach stron i innych uczestników postępowania
- Zagadnienia językowe i komunikacyjne w opiniach biegłych sądowych
- Zagadnienia językowe i komunikacyjne w umowach cywilnoprawnych
Zastosowane metody
Plan studiów jest podzielony na dwa bloki tematyczne – „od prawa do języka i komunikacji” oraz „od języka i komunikacji do prawa” – które obejmują łącznie 120 godzin, w tym 32 godziny wykładów oraz 88 godzin ćwiczeń i warsztatów. Zajęcia prowadzone są stacjonarnie oraz zdalnie w programie MS Teams.
Dodatkowe informacje organizacyjne
Studia prowadzą wspólnie dwa Wydziały: Prawa i Administracji oraz Filologii Polskiej i Klasycznej
Sekretariat: Marcin Kmieć
Biuro Wsparcia Aktywności Naukowej
tel. (61) 829-3111
marcin.kmiec@amu.edu.pl
Uczestnik otrzymuje:
Świadectwo prestiżowej uczelni publicznej.
Wiedza:
- poznasz najistotniejsze polskie koncepcje wykładni prawa i spory dotyczące jego interpretacji; pogłębisz znajomość metod i technik wykładni oraz rozumienie współczesnych wyzwań, z jakimi musi mierzyć się interpretator tekstów prawnych;
Umiejętności:
- poszerzysz umiejętność analizy, rozumienia oraz interpretacji tekstów prawnych, urzędowych i prawniczych, z uwzględnieniem ich aspektu gramatycznego, semantycznego oraz pragmatycznego;
- wzmocnisz umiejętność łączenia wykładni językowej z wykładnią systemową i funkcjonalną – zwłaszcza w kontekście zagadnień walidacyjnych i związanych z bezpośrednim stosowaniem aktów zajmujących w systemie prawnym wyróżnioną pozycję, a także roli wartości i zasad prawa;
- zdobędziesz umiejętności korzystania w praktyce zawodowej z korpusów językowych oraz źródeł leksykograficznych;
- zyskasz i rozwiniesz kompetencje w zakresie komunikacji prawniczej, pozwalające przedstawiać rozumowanie prawnicze w sposób zrozumiały dla innych uczestników procesów stosowania prawa i obrotu prawnego, dostosowany do ich uzasadnionych oczekiwań; w tym celu między innymi zapoznasz się z regułami „prostego języka” (plain language) i koncepcją „projektowania prawa” (legal design) oraz podniesiesz kwalifikacje w zakresie zgodnego z zasadami prostej polszczyzny redagowania różnych typów dokumentów urzędowych i prawniczych (pism, opinii, orzeczeń, umów); posiądziesz zdolność identyfikowania i korygowania problemów językowych w tekstach tych dokumentów;
- przyjrzysz się istotnym w komunikowaniu prawniczym cechom komunikacji interpersonalnej oraz międzykulturowej; nabędziesz też umiejętność rozpoznawania potrzeb odbiorcy i niwelowania istniejących barier komunikacyjnych; poznasz przy tym możliwości, jakie daje wsparcie ze strony eksperta – językoznawcy;
Kompetencje społeczne:
- dzięki zajęciom do wyboru będziesz mógł lepiej rozumieć specyfikę użycia języka w przestrzeni sądowej czy zaznajomić się z podstawowymi zagadnieniami onomastycznymi (przydatnymi prawnikom chociażby w związku z problematyką zmiany imienia lub nazwiska, nazw miejscowych czy nazw produktów i ich prawnej ochrony); dodatkowo podniesiesz poziom nabytych w toku tych studiów umiejętności i kompetencji, przydatnych przy redagowaniu tekstów urzędowych czy prawniczych.
Pozostałe korzyści:
- możliwość rozwinięcia warsztatu interpretacyjnego na gruncie pogłębionej i aktualnej wiedzy na temat wykładni tekstów prawnych;
- możliwość poszerzenia umiejętności i kompetencji przydatnych w komunikacji prawniczej – m.in. w zakresie redagowania tekstów prawniczych i urzędowych;
- sprofilowane zajęcia warsztatowe do wyboru dotyczące: języka sali sądowej, onomastyki i prawa, zagadnień językowych i komunikacyjnych w aktach stosowania prawa, pismach stron i innych uczestników postępowania, opiniach biegłych sądowych czy umowach cywilnoprawnych;